Η φορολόγηση των επενδύσεων στην Ελλάδα ποικίλει ανάλογα με το αντικείμενο της επένδυσης και με το εάν ο επενδυτής είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο. Στο πλαίσιο αυτό, ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ) διακρίνει, μεταξύ άλλων, την περίπτωση που το εισόδημα προέρχεται από κεφάλαιο, από ακίνητη περιουσία ή από επιχειρηματική δραστηριότητα.
Α. Εισόδημα από Κεφάλαιο
Όπως ορίζει το άρθρ. 35 του ΚΦΕ, το εισόδημα που αποκτάται από κεφάλαιο περιλαμβάνει το εισόδημα που αποκτά ένα φυσικό πρόσωπο και προκύπτει στο φορολογικό έτος σε μετρητά ή σε είδος με τη μορφή μερισμάτων, τόκων, δικαιωμάτων, καθώς και το εισόδημα από ακίνητη περιουσία.
Ειδικότερα, σε περίπτωση που η επένδυση αφορά στη συμμετοχή σε νομικό πρόσωπο, τα εισοδήματα που προκύπτουν από την εν λόγω επένδυση φορολογούνται σύμφωνα με το συνδυασμό του άρθρ. 36 σχετικά με τη φορολόγηση μερισμάτων και του άρθρ. 40 του ΚΦΕ σχετικά με τους συντελεστές φόρου. Όπως ορίζει το άρθρ. 36 του ΚΦΕ ο όρος «μερίσματα» σημαίνει το εισόδημα που προκύπτει από μετοχές, ιδρυτικούς τίτλους, ή άλλα δικαιώματα συμμετοχής σε κέρδη, καθώς και το εισόδημα από εταιρικά μερίδια, συμμετοχές σε κέρδη προσωπικών επιχειρήσεων, διανομές των κερδών από κάθε είδους νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, καθώς και κάθε άλλο συναφές διανεμόμενο ποσό. Σύμφωνα με το άρθρ. 40 του ΚΦΕ το εισόδημα από μερίσματα φορολογείται με συντελεστή 10%.
Περαιτέρω σύμφωνα με το άρθρ. 37 του ΚΦΕ ο όρος «τόκοι» σημαίνει το εισόδημα που προκύπτει από απαιτήσεις κάθε είδους, είτε εξασφαλίζονται με υποθήκη είτε όχι, και είτε παρέχουν δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη του οφειλέτη είτε όχι, και ιδιαίτερα εισόδημα από καταθέσεις, κρατικά χρεόγραφα, τίτλους και ομολογίες, με ή χωρίς ασφάλεια, και κάθε είδους δανειακή σχέση, συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων ωφελημάτων (premiums), των συμφωνιών επαναγοράς (repos/ reverse repos) και ανταμοιβών τα οποία απορρέουν από τίτλους, ομολογίες ή χρεόγραφα. Δεν υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος οι τόκοι ομολογιακών δανείων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου που αποκτούν φυσικά πρόσωπα, όπως και οι τόκοι που προκύπτουν από ομόλογα που εκδίδονται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (Ε.Τ.Χ.Σ.), κατ` εφαρμογή προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους. Το εισόδημα από τόκους φορολογείται με συντελεστή 15%.
Στην περίπτωση εισοδημάτων που αποκτώνται ως αντάλλαγμα για τη χρήση ή το δικαίωμα χρήσης, των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί λογοτεχνικού, καλλιτεχνικού ή επιστημονικού έργου, διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, εμπορικών σημάτων, προνομίων, σχεδίων ή υποδειγμάτων, σχεδιαγραμμάτων, απόρρητων χημικών τύπων και άλλων συναφών δικαιωμάτων, ο συντελεστής φορολόγησης είναι 20%.
Β. Εισόδημα από ακίνητη περιουσία
Σε περίπτωση που επιλεγεί από φυσικό πρόσωπο επένδυση επί ακίνητης περιουσίας, τότε το εισόδημα που προκύπτει από την εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση του ακινήτου φορολογείται με 11% μέχρι τις 12.000 ευρώ και με 33% για το ποσό που υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ. Σχετικά με τα ανείσπρακτα μισθώματα, όπως προκύπτει από τις διατάξεις του άρθρ. 11 του Ν. 4346/2015 (ΦΕΚ Α 152 20.11.2015), από την 1η Ιανουαρίου του 2015, αυτά δεν συνυπολογίζονται στο συνολικό εισόδημα του δικαιούχου, εφόσον έως την προθεσμία υποβολής της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, έχει εκδοθεί σε βάρος του μισθωτή διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μίσθιου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων. Τα εν λόγω εισοδήματα φορολογούνται στο έτος και κατά το ποσό που αποδεδειγμένα εισπράχθηκαν. Τα μη εισπραχθέντα εισοδήματα δηλώνονται σε ειδικό κωδικό ανείσπρακτων εισοδημάτων από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Γ. Εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα φυσικού προσώπου
Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα φυσικού προσώπου φορολογούνται με συντελεστή 26% μέχρι του ποσού των 50.000 ευρώ και με συντελεστή 33% για το υπερβάλλον ποσό.
Δ. Εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα νομικών προσώπων
Σύμφωνα με το άρθρ. 47 του ΚΦΕ, όλα τα έσοδα που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες θεωρούνται έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρ. 58 του ΚΦΕ η φορολόγηση των εταιριών ποικίλει ανάλογα με το είδος των βιβλίων που τηρούν και κατ΄ επέκταση με την εταιρική τους μορφή. Κατά συνέπεια, εάν η επένδυση στην Ελλάδα πραγματοποιηθεί μέσω της ίδρυσης εταιρίας, η φορολόγησή των εισοδημάτων της εταιρίας υπάγεται στις διατάξεις του ΚΦΕ περί φορολογίας των νομικών προσώπων και οντοτήτων (άρθρ. 44 επ.), η οποία αναλύεται συνοπτικά αμέσως παρακάτω. Εξαιρούνται τα εισοδήματα που υπόκεινται σε αυτοτελή φορολόγηση (π.χ. τόκοι, μερίσματα).
i. Φορολόγηση Προσωπικών εταιριών (Ομόρρυθμη εταιρία, ετερόρρυθμη εταιρία)
Κατά το ισχύον δίκαιο, σύμφωνα με το άρθρ. 58 του ν. 4172/2013 (Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, στο εξής ΚΦΕ), τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα, μεταξύ άλλων, των προσωπικών εταιριών, που τηρούν απλογραφικά βιβλία φορολογούνται με βάση την κλίμακα της παρ. 1 του άρθρ. 29. Δηλαδή, το εισόδημα που δεν υπερβαίνει τις 50.000 ευρώ φορολογείται με συντελεστή 26%, ενώ το υπερβάλλον εισόδημα φορολογείται με συντελεστή 33%. Στην περίπτωση αυτή εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των εταίρων για τα συγκεκριμένα κέρδη και δεν παρακρατείται πρόσθετος φόρος επί των κερδών.
Οι προσωπικές εταιρίες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, φορολογούνται για τα κέρδη τους με συντελεστή 29%, όπως προβλέπεται στο άρθρ. 58 παρ. 1 του ΚΦΕ και όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 παρ. 4 ν. 4334/2015 (ΦΕΚ Α 80/16.7.2015). Παράλληλα, σε περίπτωση διανομής κερδών στους εταίρους, παρακρατείται φόρος εισοδήματος με συντελεστή 10%, ο οποίος αποδίδεται από την εταιρία.
Οι αμοιβές που καταβάλλονται στους διαχειριστές προσωπικών εταιριών φορολογούνται σύμφωνα με την κλίμακα των μισθωτών, όπως αυτή προβλέπεται στο άρθρ. 15 του ΚΦΕ. Ειδικότερα, από 0 - 25.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 22%, από 25.001 - 42.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 32% και από 42.000 και πάνω ο συντελεστής είναι 42%. Εντούτοις, το άρθρ. 16 του ΚΦΕ, προβλέπει μείωση φόρου κατά το ποσό των δύο χιλιάδων εκατό (2.100) ευρώ, όταν το φορολογητέο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των είκοσι ενός χιλιάδων (21.000) ευρώ, ενώ εάν το ποσό του φόρου είναι μικρότερο των δύο χιλιάδων εκατό (2.100) ευρώ, το ποσό της μείωσης περιορίζεται στο ποσό του αναλογούντος φόρου. Σε περίπτωση που το φορολογητέο εισόδημα υπερβαίνει το ποσό των είκοσι ενός χιλιάδων (21.000) ευρώ, το ποσό της μείωσης μειώνεται κατά εκατό (100) ευρώ ανά χίλια (1.000) ευρώ του φορολογητέου εισοδήματος, ενώ όταν το φορολογητέο εισόδημα υπερβαίνει το ποσό των σαράντα δύο χιλιάδων (42.000) ευρώ δεν χορηγείται μείωση φόρου.
ii. Φορολόγηση Κεφαλαιουχικών εταιριών (ανώνυμη εταιρία, εταιρία περιορισμένης ευθύνης, ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρία)
Σύμφωνα με τα ισχύοντα σήμερα επιβάλλεται φόρος 29% επί των κερδών των ανωτέρω εταιριών και εφόσον γίνει διανομή στους μετόχους /εταίρους επιβάλλεται επιπλέον φόρος 10% επί των διανεμομένων κερδών, που παρακρατά η εταιρία και αποδίδει στην εφορία.
Οι διοικούντες την εταιρία (μέλη δ.σ., διευθύνων σύμβουλος, διαχειριστής κτλ.) φορολογούνται για το εισόδημα που αποκτούν από την εταιρία σύμφωνα με την κλίμακα φορολόγησης των μισθωτών υπηρεσιών. Ειδικότερα, από 0 - 25.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 22%, από 25.001 - 42.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 32% και από 42.000 και πάνω ο συντελεστής είναι 42%. Παράλληλα, ισχύουν οι μειώσεις φόρου που προβλέπει το άρθρ. 16 του ΚΦΕ, και οι οποίες αναλύονται αμέσως παραπάνω για την φορολόγηση των εισοδημάτων των διαχειριστών προσωπικών εταιριών.